Alfa i Omega

Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata naprowadza nas na temat granic zła, czasu i historii. Zła, bo to ostatecznie Bóg wyznacza granicę ludzkiej autonomii i samowystarczalności. Czasu, gdyż nikt z nas nie jest niezależnym autorem nawet własnej opowieści. Historii, bo ukazuje, że to ostatecznie nie człowiek pisze jej ostatnie i najważniejsze karty.

Biblijny opis przywołuje przyjście Boga w chwale. Malarze i artyści przyzwyczaili nas do odmalowywania tej sceny za pośrednictwem kolorów i światła. Jest jednak coś zaskakująco nowego w tym wydarzeniu. Ujmując je w kategorii znaków i symboli, bardziej przypomina akustykę niż malarstwo. Chwała oznacza bowiem to, o czym się słyszy, co ludzie mówią. Jest ona jak „wiadomość dnia”, która zdominuje wszystko inne. I w takiej chwale przyjdzie Chrystus.

Będzie też sąd. Na pozór nikt z wierzących nie powinien się go bać. A jednak… Boimy się, bo będzie to sąd z miłości, a wierzący będą sądzeni z oderwania wiary od miłości. Papież Benedykt XVI nazywa to „sekularyzacją miłości”, a odpowiedzialność za ten stan rzeczy przypisuje wierzącym. Kiedy bowiem oderwie się wiarę od miłości, ta zaczyna szukać już tylko ludzkich podstaw. A wtedy nawet wierzący, przestając kochać, przestaje też wierzyć, bo nie wystarcza mu miłości nawet dla siebie samego, nie umie własną mocą kochać siebie w tym, co go spotyka.

Sąd przypomina trochę przewrót kopernikański w myśleniu. Kiedyś człowiek patrzył na słońce wierząc, że to ono krąży wokół ziemi. Podobnie człowiek wierzy, że wszystko, łącznie z Bogiem, kręci się wokół jego własnych spraw. Dopiero świadomość, że „wszystko co uczyniliśmy jednemu z najmniejszych” zmienia optykę patrzenia na siebie i na świat. Słowo stało się ciałem, czyli człowiekiem i od tego momentu można kochać Boga tylko wtedy, gdy nie odrywa się miłości do Niego od miłości do człowieka.

Czemu więc służyłoby wywyższanie Boga jako Króla Polski w pomnikach, na sztandarach i w pieśniach, gdyby upokarzało się Go w drugim Polaku, Człowieku i Bracie?

Po co więc sąd ostateczny? Aby naprawić skutki wszystkich ludzkich, niesprawiedliwych sądów. Pseudo-Makary napisał kiedyś, że wszystkie owce są owcami, a wilki wilkami. Ludzie zaś są podobni do siebie tylko zewnętrznie. Sąd jest właśnie po to, aby pokazać różnicę pomiędzy dobrem a złem, aby pokazać prawdę o wnętrzu człowieka. I po to, aby człowiek mógł zrozumieć, że jeśli jest jakikolwiek podział między ludźmi, jakiś „gorszy sort”, to tylko w odniesieniu do tych, którzy nie uszanowali Chrystusa Króla w drugim człowieku.

Autor

Jarosław Andrzej Sobkowiak

cognitive science, anthropology of communication, media ethics, media and artificial intelligence, UKSW Knowledge Base - team leader // kognitywistyka, antropologia komunikacji, etyka mediów, media a sztuczna inteligencja, Baza Wiedzy UKSW - przewodniczący zespołu https://bazawiedzy.uksw.edu.pl