Czy Ziemia jest wieczna?

W jednym z opisów biblijnych Starego Testamentu ukazana jest sytuacja targowania się Abrahama z Bogiem o… ocalenie miasta. Zaczyna się od pięćdziesięciu sprawiedliwych, a kończy doprowadzeniem słuchacza do zniecierpliwienia, zejściem w oczekiwaniach do dziesięciu sprawiedliwych. A gdyby pójść jeszcze dalej? Gdyby został jeden sprawiedliwy, czy dla jednego warto coś ocalić?

Demokracja przyzwyczaja do większości. Świat przetrwa, jeśli większość będzie postępowała właściwie. Ale można postawić pytanie: Czy kiedykolwiek w historii większość ocaliła cokolwiek czy raczej idea rzucona przez jednego pociągnęła większość?

Chcemy ocalić miasto, Ziemię, środowisko. Ale warto postawić sobie pytanie, odnosząc je do osiągnięć współczesnej nauki: Czy Ziemia jest wieczna? Odpowiedź jest przecież prosta.

Co więc chcemy ocalić? Ocalić życie? Udaje się je przedłużyć, ale na razie „uwiecznić” można je tylko na fotografii czy na twardym dysku, który też nie jest wieczny. Świat można ocalić przed przedwczesną katastrofą, ale czy można go ocalić przed końcem?

Co więc człowiek chce naprawdę ocalić? A może o tym mówi tylko kilku „sprawiedliwych”, żyjących wbrew prądom, tendencjom, uproszczeniom. Czy dla tych kilku ocali się człowieka i uwieczni?

Pytanie pozornie religijne, a w rzeczywistości bardzo naukowe. Bo skoro Ziemia nie jest wieczna i człowiek też, to co chcemy ocalić i po co?

Bliźni…

W tradycji religijnej silnie zakorzenione jest pojęcie miłości bliźniego. Niestety, często bliźni oznacza po prostu bliski, a bliski definiowany jest przez zupełnie inne kryteria. Bliskość wyznaczają więzy krwi, przynależność, zbieżność poglądów. Natomiast bliźni to ktoś, kto pojawia się na mojej drodze i nie zawsze jest bliskim według powyższych kryteriów.

Ważny jest również drugi punkt logiki bliźniego. Nie określam go ja, ale to bliźni określa mnie. Nie chodzi więc o to, kto jest moim bliźnim, ale dla kogo ja okazuję się bliźnim. A jeżeli otaczam się tylko bliskimi, czy dla kogokolwiek okażę się bliźnim?

Pytanie o naturę rzeczy

Tematy trudne najlepiej ośmieszyć. Historia ośmieszania ma bardzo długą tradycję. Jednym z przykładów jest pytanie o to co było wcześniej – jajko czy kura? Pytanie o naturę możemy jednak kontynuować i to już wcale jej nie ośmieszając. Można pytać czy trzeba mieć białe mankiety, by zostać dyrektorem, czy to dopiero dyrektor zaczyna nosić białe mankiety (oczywiście jest to przenośnia, ale znając życie wolę uprzedzić, by jakiś dyrektor nie napisał, że nosi niebieskie). A w istocie w białych mankietach chodziło bardziej o symbol kogoś, kto ma predyspozycje do patrzenia dalej, zarządzania ludźmi. Sprowadzając zaś całą sprawę do rzeczy najprostszych – przed ubraniem białej koszuli trzeba najpierw mieć nawyk, by się po prostu myć.

Kiedy nie zrozumie się natury, zaczyna się naśladować tylko to co zewnętrzne. Niestety istota zanika. Zanikła pewna znakowość wyrażona ubiorem, językiem, stylem bycia. Udajemy ubiorem kogoś innego, mamy „język sprzedaży i PR”, styl bycia podpatrzony z mediów. Wcześniej czy później udawana natura zostanie jednak ośmieszona.

Znamy postać Samarytanina z Ewangelii (nie odwołuję się do wiary, lecz do tych, których jeszcze ignorancja odnośnie do kultury chrześcijańskiej nie wchłonęła). Postawione w Biblii pytanie o bliźniego jest dość przewrotne. Nie stawia się pytania o to, kto jest bliźnim, ale kto okazał się bliźnim? Często stawiamy sobie pytanie, kto jest dla nas autorytetem? A dla kogo ja jestem autorytetem? Dla dzieci, które mnie znają, dla podwładnych, którzy mają to w zakresie obowiązków, dla mnichów zniewolonych świętym posłuszeństwem?

Co mam czynić, aby osiągnąć…? Po pierwsze odpowiedzieć sobie, co chcę osiągnąć? Po drugie, czy to wpisuje się w moją naturę? Po trzecie, nawet jeśli jeszcze mi daleko do bycia „kimś”, to przynajmniej nie ośmieszać tego, co jest jeszcze poza moim zasięgiem. I po czwarte, odważyć się pragnąć poznać siebie i to nie przez testy, lecz stopniowo odkrywaną naturę, którą już niektóre słowniki komputerowe zaczynają podkreślać jako słowo nieznane.