Czas Adwentu jest czasem nowego roku dla Kościoła. Niekiedy ten nowy rok Kościoła jest dniem nowych nadziei, jak nowy rok kalendarzowy jest pozostawieniem za sobą starego roku. Nabieramy dystansu do tego, co było – otwieramy się na to, co ma nadejść. Tak też było w tym roku liturgicznym. Zostaliśmy w naszym przeżywaniu liturgii znacznie pozbawieni odniesienia do tego innego czasu. Dla wielu z nas życie stało się okrutnie samotne, jak Ziemia, którą chciałoby się oderwać od Kosmosu.
Na nowy liturgiczny rok otrzymujemy słowo-klucz: Czuwajcie! Ale nad czym i jak czuwać? Czuwać to nauczyć się czekać w czasie. Co to oznacza w praktyce?
Mamy czas natury: słoneczny, krótszy – księżycowy. W to wszystko wpisuje się czas naszego życia mierzonego tygodniami, ale jednocześnie uwarunkowanego naszą biologią – miarą tego, ile nam zostało w przeliczeniu na bicie własnego serca. To zaś przeżywamy w czasie liturgicznym, mierzącym nasz tydzień Dniem Pańskim. Tygodnie zaś mają szerszą perspektywę, do której – w aspekcie jednego ze świąt – właśnie się przygotowujemy. Którym więc czasem żyć albo czy można żyć jednym wyabstrahowanym czasem?
Czuwać to umieć zsynchronizować te czasy. Czas dojazdu do pracy, z rytmem pór roku, rytmem własnego serca i wieczności. Łączyć czasy to jak łączyć niebo z ziemią. Ale żeby rozumieć, trzeba łączyć. Łączyć niebo astronomiczne z niebem teologicznym. Czym jest to pierwsze? Nazywane jest sferą niebieską jako umownym sklepieniem, na którym przemieszczają się ciała niebieskie. Inaczej nie opiszemy kosmosu. Niebo w wymiarze teologicznym trzeba opisać podobnie jako umowną przestrzeń duchową, na której przemieszczają się sprawy ludzkie ze sprawami boskimi, małe troski dnia codziennego i wielkie pytania o wieczność.
Niebo z ziemią w sensie kosmicznym łączy się poprzez bezkres wszechświata. A niebo z ziemią w sensie teologicznym? Człowiekowi nie wystarczy przestrzeń najbliższa, okołoziemska. Szuka dalej. Czasem nie docenia kosmosu jako ładu i chce również tam przenieść ziemskie konflikty. Podobnie z przestrzenią wiary. Uszanowana daje człowiekowi rytm i sens. Zawłaszczana i zaśmiecana ludzkimi interesami staje się bezużyteczna.
Trzeba walczyć o te przestrzenie jako miejsca, których człowiek jeszcze nie zepsuł. Nie można ich zawłaszczyć, ale nie można się od nich odseparować. Ziemia oderwana od rytmu kosmosu zapowiadałaby swój koniec. Człowiek oderwany od wieczności, uwięziony w autonomicznej ludzkiej codzienności, mógłby już tylko opisać „koniec człowieka”.
Czuwajmy więc, abyśmy naszej autonomii nie doprowadzili do absurdu.