Tag: godność

Savoir-vivre studenta Uniwersytetu

Każdy nauczyciel akademicki doświadczył zapewne w swojej pracy studentów, którzy – najogólniej mówiąc – nieco odstają od standardów przyjętych w danej społeczności. Niestety w ostatnich latach nasila się zjawisko braku fundamentalnej kultury w zakresie słowa i zachowania. Każdy z nas zdaje sobie sprawę, że pomiędzy narzekaniem na zachowanie gimnazjalisty a oceną zachowania studenta zachodzi spora różnica – przede wszystkim czasowa. A czas jest wielkością mierzalną i podlegającą ocenie: płaci się za czas pracy, rozlicza z czasu, uczy człowieka wykorzystywać czas. Czas to również okres na nabycie ogłady, przecież wykształcenie zobowiązuje.

W słowach roty przysięgi student ślubuje m.in.:  darzyć szacunkiem nauczycieli akademickich i innych pracowników Uniwersytetu. Szacunek można wyrazić na wiele sposobów, ale w relacjach okazjonalnych – a do takich, zwłaszcza dla niektórych studentów można zaliczyć wykłady – wyrazem szacunku jest kultura słowa i zachowanie.  Kiedyś podczas wykładu, po zwróceniu uwagi studentowi (przyszłemu dziennikarzowi) za jego niestosowne zachowanie zapytałem, czy nie zastanawiał się, dlaczego prezenterzy telewizyjni zachowują się inaczej? Odpowiedział wtedy: za 40. tys. miesięcznie też bym się tak zachowywał.

Zbyt długo zajmuję się etyką i filozofią moralności, by nie wiedzieć, że nie ma działania bez motywów. Okazuje się jednak, iż żyłem w słodkiej ignorancji (dopowiedzmy dla pewności – niewiedzy), że na studia przychodzą osoby, które mają nieco głębsze motywy dla swoich postaw niż 40 tys. miesięcznie. Oczywiście to jest tylko margines zachowań. Zdecydowana większość studentów jakich spotykam, to ludzie wielkiej kultury, szukający prawdy, zgłębiający wiedzę oraz szukający własnego miejsca w pluralizmie poglądów i postaw. Niemniej, nawet jeśli zachowania naganne stanowią mały margines całości zachowań, warto głośno i bezpośrednio je piętnować.

Uniwersytet jest miejscem, gdzie kształtuje się całego człowieka – nie tylko intelekt, który ujawnia się dopiero powyżej kwoty 40 tys. za miesiąc. Kultura jest całokształtem zachowań i – powtórzę raz jeszcze to, co moim studentom powtarzam ciągle – kulturę człowieka poznaje się nie w wyjątkowych sytuacjach publicznych, ale o drugiej w nocy przy własnej lodówce. Nie mówiąc już o wykładach…

Jaką więc terapię zaproponować tym, którzy nie rozumieją o czym mówię? Od czasu do czasu skonfrontować postawy zaczerpnięte z programów typu „talk-show” z postawami chociażby prezenterów wiadomości. A nuż zrodzi się jakaś refleksja…

(proszę o komentarze imienne, podając związek z problematyką: uczeń, student, bądź nauczyciel).

Po prostu bogaćcie się

Znamy dobrze tę odpowiedź na pytanie jednego z polityków, co zrobić, żeby nas szanowali. A my pozwalamy bogacić się innym naszym kosztem. Bogacić nie tylko finansowo. Zbija się na nas również kapitał polityczny. Mam na myśli ostatnie posunięcia dokonujące się w iście niecodziennej współpracy USA i Rosji.

Długimi mackami tej formy współpracy doświadczono mnie już ładne parę lat temu, gdy za publiczne radiowe potępienie wojny w Iraku byłem traktowany na Polskiej granicy wschodniej (wtedy jeszcze z paszportami) jak przestępca: straż graniczna tłumaczyła to zbieżnością danych z człowiekiem ściganym listem gończym. Swoją drogą, ciekawe czy go znaleźli?

Potem mieliśmy jeszcze kilka epizodów wprowadzania demokracji w świecie z naszym udziałem. To tłumaczy dlaczego u nas jest taka zapóźniona – kraj katolicki nie może sobie pozwolić na egoizm: Najpierw inni!

Szkoda, że nie lubimy historii, dzięki niej można by uniknąć kompromitacji międzynarodowej przynajmniej kilka razy. I szkoda, że nie wierzymy prawdziwie, dzięki wierze byłaby już nad nami inna tarcza, trochę starsza niż ponad dwustuletnia demokracja ucząca cały świat demokracji.

A co do tego, żeby nas szanowali… Nie łudźmy się. Wielkie hasła mają to do siebie, że nosi się je na pochodach, a potem leżą w schowkach. To co liczy się w dzisiejszym świecie wielkich to nie demokracja. To co się liczy to pieniądz. Bogaćmy się więc, a może kiedyś będą nas szanować.

Taniec z życiem… to nie taniec z gwiazdami

Uparcie i skrycie, och życie kocham cię, nad życie, (…) poznawać pragnę cię w zachwycie… śpiewała kiedyś dumnie Edyta Geppert. Piosenka piękna, choć trudna nie tylko wokalnie, ale i przez swój morał. Czy dziś miałaby szansę powstać..? Gdy życie codzienne jest bardziej modne i wygodne, z powszechnym przyzwoleniem na kłamstwo, niż życie jakieś, niż moje, niż wyjątkowe, niepowtarzalne…

Każde pytanie o sens, o przemijanie, o ideały i o normy jest trudne, co nie znaczy, że do odrzucenia. Ernest Bryll zapytany dlaczego nazwał swój nowy tomik wierszy Trzecia nad ranem, odpowiedział, że kiedy człowiek ma już swoje lata przychodzi czas, gdy budzi się nad ranem i powraca do przeszłości. Przypomina sobie wtedy co zrobił źle, kiedy się ześwinił, choć nie było wiadomo czemu… (…) może nawet ludzie o tym ześwinieniu nie pamiętają, ale ja o tym pamiętam i to mnie prześladuje.

Czy dziś, w dobie Internetu i mediów, gdy nic nie jest już tajemnicą, trzeba czekać, by mieć te swoje lata na refleksję nad dziełem, jakie wyrzeźbił mistrz-życie? Okazuje się, ze tak, bo kiedy my biegniemy przez kolejne dni, myślą za nas inni, myślą media, okoliczności. Gdy my zaczynamy myśleć, okazuje się, że wiele z tego życia uciekło bezpowrotnie i można już tylko przeprosić…

 Jak przestać bać się trudnych pytań?  Jak żyć, by nie przegrać? Jak żyć, by nie żałować..?

Można zgodnie z zasadą carpe diem, można ciągle biec w wyścigu szczurów po oszklonych wieżowcach, można zamknąć się przed całym światem w domku na Mazurach, można też być sobą i u siebie, czyli człowiekiem z pamięcią, posiadającym przestrzeń doświadczeń i patrzącym w przyszłość, w swój horyzont oczekiwań. 

Przeszłość i przyszłość łączy jednak teraźniejszość. Teraźniejszość wymagająca i dynamiczna, która nie zgadza się na „grubą kreskę”, bo w człowieku istnieje coś takiego jak pamięć. Nie zgadza się także, by narzekać na konflikt pokoleń, na trudne i złe czasy, na to, że kiedyś to było inaczej…

Pamięć pozwala na zachowanie ciągłości, by nie zapomnieć, że był czas ześwinienia, ale jest też czas nadziei i marzeń, czas, by zdążyć naprawić swoją nijakość. Pamięć, pozwala także z dumą i honorem obejrzeć się za siebie, zachować to, co przeminęło tylko w czasie, a w sercu wciąż trwa. Pamięć pozwala pamiętać o czasach Solidarności, mimo iż dziś książka o złych bohaterach tamtych czasów goni książkę, pozwoli wspominać młodego sportowca, który mimo ciężkiej choroby do końca potrafił być człowiekiem, żoną i matką, pozwala w końcu powiedzieć, że choć mogę podróżować po całym świecie, to i tak zawsze wracam do siebie…

…czyli gdzie? Tam, gdzie są moje korzenie, kawałek mnie, który bez względu na porę dnia i nocy, mimo zmienności zdarzeń, powie o mnie to samo. Tam gdzie jest moja teraźniejszość, wskazująca zawsze na to, co przed i na to, co po…, która pozwoli zanucić: kocham cię życie, poznawać pragnę cię w zachwycie, i spotkać człowieka, który tak życie kocha i tak jak ja Nadzieję ma…

                                                                                                                             

DS

 

 

…To nie taniec z gwiazdami

 

Każdy, kto próbował choć raz w życiu zatańczyć, wie doskonale, że w tańcu są tylko dwie opcje: prowadzić, albo dać się prowadzić. Dzisiaj zaczyna nas pociągać inny taniec. Nie jest ważne kto prowadzi, kto daje się prowadzić. W tańcu nie jest już ważny kunszt. Dzisiaj w tańcu najważniejsza jest gwiazda, czasem zdolna podnieść ciężary a udająca motylka.

 

Gwiazda jest najważniejsza!

 

Nie musi być mądrze, nie musi być poprawnie. Ważne byle z gwiazdą. I tak oto gwiazdy zaczęły na nowo wpływać na nasze życie. Obniżył nam się tylko firmament. Gwiazd nie trzeba już wypatrywać wysoko w górze. Przemykają na wysokości oczu bytu zakotwiczonego w wygodnym fotelu. Można nawet uwierzyć, że to fotel jest na wysokości gwiazd. A skoro tak, to może i ja jestem gwiazdą?

Jeszcze tylko leniwie wysłany SMS decydujący o losach gwiazdy, czyli świata, bo przecież gwiazdy wpływają na życie. Trudno się cieszyć życiem, gdy najwyższym pułapem jest byt zatopiony w fotelu w towarzystwie błaznujących gwiazd. Już nawet przyszłość nie jest tak ciekawa, bo przecież nie wyczytam jej z moich gwiazd, Może więc warto wstać z fotela, wyjść na zewnątrz, spojrzeć w niebo i dostrzec gwiazdy… te prawdziwe. Może wtedy życie nabierze sensu, może znowu pomyśli się o przyszłości, tej zapisanej w gwiazdach. I może na nowo nauczymy się cieszyć… życiem, tym zwyczajnym, „pod gwiazdami”, prawdziwymi.

 

Jarosław A. Sobkowiak